Nükleer silahlara yönelik küresel harcamalar yüzde 13 arttı

Bir önceki yıla göre 10,7 milyar dolar artış gösteren yeni toplam, büyük ölçüde Rusya'nın Ukrayna'yı işgali ve İsrail-Hamas savaşının neden olduğu daha geniş bir jeopolitik belirsizlik döneminde ABD'deki savunma bütçelerinin keskin bir şekilde artmasından kaynaklanıyor.

Dünyanın nükleer silah sahibi dokuz ülkesinin de daha fazla harcama yaptığını belirten Ican, Çin'in 11,9 milyar dolarlık bütçesiyle en fazla harcama yapan ikinci ülke olduğunu, ancak Pekin'in toplam bütçesinin ABD'ye atfedilen 51,5 milyar doların oldukça altında olduğunu sözlerine ekledi.

Rusya 8.3 milyar dolarla üçüncü en büyük harcayıcı olurken, onu İngiltere (8.1 milyar dolar) ve Fransa (6.1 milyar dolar) takip etmektedir; ancak otoriter devletler ya da beyan edilmemiş nükleer programlara sahip üç ülke (Hindistan, Pakistan ve İsrail) için yapılan tahminler şeffaflık eksikliği nedeniyle karmaşıktır.

Araştırmanın yazarlarından Susy Snyder, nükleer devletlerin "nükleer silahlara yılda 100 milyar dolar harcama yolunda" oldukları uyarısında bulunarak, bu paranın bunun yerine çevresel ve sosyal programlarda kullanılabileceğini savundu.

Snyder, "Bu milyarlar, iklim değişikliğiyle mücadele etmek ve dünyadaki yaşamı sürdüren hayvan ve bitkileri yok olmaktan kurtarmak için kullanılabilirdi, dünya çapında sağlık ve eğitim hizmetlerinin iyileştirilmesinden bahsetmeye bile gerek yok" dedi.

Ican'ın araştırmasına başlamasından bu yana geçen beş yıl içinde nükleer silah harcamaları yüzde 34 ya da 23.2 milyar dolar arttı. ABD'nin harcamaları bu süre zarfında yüzde 45, İngiltere'nin harcamaları ise yüzde 43 oranında arttı ve mevcut eğilimlere göre 2024 yılında 100 milyar doları aşacak.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Şubat 2022'de geniş çaplı işgali başlatmasından bu yana Batı'yı Ukrayna'ya doğrudan bir askeri müdahale konusunda uyarmak için defalarca ülkesinin nükleer cephaneliğine atıfta bulundu. Rusya ayrıca Mayıs ayında Ukrayna sınırı yakınlarında taktik nükleer silah kullanımını simüle eden bir dizi tatbikata başladı.

Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (Sipri) tarafından derlenen diğer veriler, büyük ölçüde Çin'in cephaneliğini 410'dan 500'e çıkarmasının etkisiyle aktif nükleer başlık sayısının da 9 bin 585 ile biraz daha yüksek olduğunu gösteriyor.

En büyük nükleer devletler, 1950'lerden bu yana olduğu gibi, tüm savaş başlıklarının yaklaşık yüzde 90'ına sahip olan ABD ve Rusya olmaya devam etmekte. Araştırmacılar, ABD'nin 3 bin 708 nükleer başlığına karşılık Rusya'nın konuşlandırılmış ya da depolanmış 4 bin 380 nükleer başlığa sahip olduğunu da sözlerine ekledi.

Sipri araştırmacıları "Rusya'nın Ocak 2023'e kıyasla operasyonel güçlerle birlikte yaklaşık 36 savaş başlığı daha konuşlandırdığının tahmin edildiğini" belirtirken, Putin ve Belarus Devlet Başkanı Alexander Lukashenko'nun kamuoyuna yaptıkları açıklamalara rağmen Moskova'nın Belarus'a herhangi bir nükleer füze konuşlandırdığına dair kesin bir kanıt olmadığını da eklediler.

İngiltere'nin nükleer silah cephaneliğinin 225'te (Fransa'nın 290'da olduğu gibi) değişmediği tahmin ediliyor, ancak İngiltere üç yıl önce Rusya ve Çin'den algılanan tehditlere karşı koymak için stoklamak istediği savaş başlığı sayısındaki sınırı 260 Trident savaş başlığına çıkaracağını söyledi.

Sipri'nin kitle imha silahları programının direktörü Wilfred Wan şunları söyledi: "Soğuk savaştan bu yana nükleer silahların uluslararası ilişkilerde bu kadar önemli bir rol oynadığını görmemiştik."

Wan, konuşlandırılan savaş başlıklarının sayısını 2022 yılında ABD, İngiltere, Fransa, Çin ve Rusya tarafından imzalanan ortak bir bildiriyle karşılaştırdı. Beş ülke daha önceki açıklamaları temel alarak "nükleer bir savaşın kazanılamayacağını ve asla yapılmaması gerektiğini" ilan etmişti.

Hibya Haber Ajansı