Fidan’ın işaret ettiği entegrasyon

Fidan, Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi ile yaptığı görüşmede, Irak’la imzalanan Kalkınma Yolu’nu Kuşak ve Yol ile entegre etmeyi önermişti. Fidan’ın önerisinin hayata geçmesi, Orta Koridor’u yeniden öne çıkaracak.

Ancak bunun sadece yolların entegrasyonu değil, “Büyük Avrasya Ortaklığı”nın adım adım hayata geçirilmesi olduğunu savunanlar da var.

Yazar Mehmet Ali Güller, Kuşak ve Yol – Büyük Avrasya Ortaklığı (Kırmızı Kedi Yayınevi, 2022) kitabında tam da bu gerçeğe işaret etmiş ve şu üç tezi işlemişti:

“1. Tez: Kuşak ve Yol İnisiyatifi, Asya, Avrupa ve Kuzey/Doğu Afrika arasında yeni tip ve gelişmiş türden bir işbirliği modeli oluşturarak Büyük Avrasya Ortaklığı’nı inşa edecektir.

2. Tez: Kuşak ve Yol İnisiyatifi, en geniş coğrafyada en geniş işbirliğini oluşturarak ABD saldırganlığı karşısında en geçerli caydırıcılığı yükseltecektir.

3. Tez: Kuşak ve Yol İnisiyatifi, “birlikte kalkınma” eksenli olarak rotaları üzerindeki sorunları çözecek, komşuluk ilişkilerini geliştirecek ve bölgesel barış projelerini hayata geçirecektir.”

Kuşak ve Yol barışı 

Türkiye’nin yakın zamanda Irak’la imzaladığı Kalkınma Yolu projesi, her ne kadar Körfez’deki limandan alınan yükleri Irak ve Türkiye üzerinden Avrupa’ya ulaştırma projesiyse de, Körfez’deki limana pek çok ülkenin malı geleceğinden, aslında bir bölgesel proje olarak kabul edilebilir. Böylesi bir projenin Kuşak ve Yol ile entegre edilmesi, Körfez ülkeleri ile Orta Koridor’daki ülkelerin bir araya gelmesi demektir. Böylece yollar, büyük Avrasya ortaklığını hayata geçirmiş olacak.

Kuşak ve Yol’un diğer koridorları da düşünülünce, Kuşak ve Yol kitabındaki tezin gerçekçi olduğu görülüyor. Doğudan batıya, kuzeyden güneye koridorlarla Avrasya coğrafyasının geniş bir ortaklığa gittiği söylenebilir.

Nitekim Körfez’in üç ülkesi, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve İran ile bölgenin önemli ülkesi Mısır artık BRICS üyesi.

Hibya Haber Ajansı