Barış İçinde Bir Arada Yaşamanın Beş İlkesi”nin yayımlanmasının 70. yıl dönümü dolayısıyla bugün başkent Beijing’de bir anma konferansı düzenlendi. Konferansa Cumhurbaşkanı Xi Jinping bizzat katıldı ve bir konuşma yaptı.
Etkinlik kapsamında açılış töreninin yanı sıra, küresel yönetişim, Küresel Güney, Asya’nın zekası ve Çin tarzı modernleşme dahil dört panel düzenlenecek. Etkinliğe yerli ve yabancı çok sayıda siyasetçi, yabancı büyükelçi ve uzman katıldı.
Xi Jinping, “Barış İçinde Bir Arada Yaşamanın Beş İlkesi’ni Savunmak, El Ele Vererek İnsanlığın Kader Ortaklığını Tesis Etmek” başlıklı bir konuşma yaptı. Xi, beş ilkenin uluslararası ilişkilerin tarihindeki önemli bir icat olduğunu hatırlatarak, yeni dönemde bu beş ilkeye sadık kalınarak, insanlık için kader ortaklığı tesis edilmesi gerektiğini söyledi.
Beş ilkenin çağın çağrısı ve tarihin seçeneği olduğuna işaret eden Xi, Çin Halk Cumhuriyeti’nin ilk kurulduğunda dünya ülkeleriyle barış içinde bir arada yaşama arayışında olduğunu ve bu bağlamda Çin’in beş ilkeyi ortaya koyduğunu ve Hindistan ile Birmanya ile ortak bildirilerine dahil ettiğini hatırlattı.
Asya’da doğan Barış İçinde Bir Arada Yaşamanın Beş İlkesi, hızla dünyaya yayıldı. 1955 yılında 20’den fazla Asya ve Afrika ülkesi, Bandung Konferansı’nda beş ilke temelinde ülkeler arası ilişkileri yönlendiren 10 ilke ortaya koydu. Dayanışma, dostluk ve işbirliğiyle ifade edilen Bandung Ruhu teşvik edildi. 1960’lı yıllarda başlatılan Bloksuzluk Hareketi, beş ilkeyi kendi klavuz ilkesi olarak belirledi.
Beş ilke, 1970 yılında Birleşmiş Milletler 25. Genel Kurulu’nda kabul edilen Uluslararası Hukuk İlkeleri Bildirgesi'ne ve 1974 yılında BM 6. Özel Genel Kurulu’nda kabul edilen Yeni Uluslararası Ekonomik Düzenin Kurulmasına İlişkin Bildirge'ye dahil edildi. Beş ilke, birçok uluslararası belgeye yazılarak uluslararası toplumun genel kabulünü kazandı.
70 yıldır beş ilke, açık, kapsayıcı, genel yararlar getiren uluslararası ilişkiler ve hukukun temel ilkesi ve uluslararası toplumun ortak hazinesi haline geldi. Beş ilkenin ortaya koyulmasından 70 yıl sonra, dünya gündemindeki "nasıl bir dünya" ve "dünyayı nasıl inşa etmek" meselelerine Çin, insanlığın kader ortaklığını tesis etmekle cevap verdi. Kader ortaklığı, Çin’in inisiyatifinden uluslararası toplumun ortak fikri olarak hayata geçiriliyor.
Cumhurbaşkanı Xi Jinping, insanlığın kader ortaklığını tesis etmenin barış içinde bir arada yaşamanın beş ilkesinin devamı olduğunu, Çin’in bağımsız dış politikası, adalete desteği ve iyiliği teşvik etme özelliklerini yansıttığını belirtti.
Xi, insanlığın tek ortak yuvası olan dünyanın korunmasının önemini vurguladı: “Barış veya savaş, refah veya gerilim, dayanışma veya zıtlaşma, doğru bir seçenek için beş ilke savunulmalı, insanlığın kader ortaklığı hedefinin gerçekleştirilmesi için çabalar harcanmalı.”
Xi, hedefe ulaşılması için egemen eşitlik ilkesine sadık kalınması, karşılıklı saygının temelinin sağlamlaştırılması, barış ve güvenliğin sağlanması, ortak refah için güçlerin toplanması, hakkaniyet anlayışında ısrar edilmesi, açıklık ve kapsayıcılık ruhunun sergilenmesi çağrısında bulundu. Xi, 70 yıllık tarihin dayanışma, işbirliği ve temasların ortak gelecek için etkili yollar olduğunu gösterdiğini belirtti.
Xi, bugünkü konferansta önemli açıklamalarda bulundu. Çin, Küresel Güney Araştırma Merkezi kuracak, Küresel Güney ülkelerinden bin kişiye beş ilke bursu sağlayacak, 100 bin kişiyi eğitim etkinliğine davet edecek ve Küresel Güney Şampiyonlar Planı’nı başlatacak. Mevcut fonlar temelinde ilgili taraflarla Küresel Kalkınma İnisiyatifi için üç taraflı işbirliği merkezi kurulacak ve Küresel Güney ülkelerinin ekonomik büyümelerine destek sağlanacak.
Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu bünyesinde Güney-Güney ve Üçüncü Taraf İşbirliği Fonu oluşturulacak. Xi, Çin’in daha fazla Küresel Güney ülkeleriyle serbest ticaret düzenlemelerini görüşmeye hazır olduğunu ve Dünya Ticaret Örgütü’nün ticareti teşvik önerisini desteklediğini belirtti. Çin’in 2030 yılına kadar gelişmekte olan ülkelerden toplam ithalat hacminin 8 trilyon ABD Doları’nı aşması bekleniyor.
Xi, Çin’in barışçı kalkınma yolunu izlemeye, dünya ülkeleriyle işbirliği geliştirmeye ve dünyanın ortak gelişmesini ilerletmeye kararlı olduğunu kaydetti.
“Barış İçinde Bir Arada Yaşamanın Beş İlkesi”, 70 yıl önce dönemin Çin Başbakanı Zhou Enlai tarafından ileri sürüldü. “Egemenlik ve toprak bütünlüğüne karşılıklı saygı”, “birbirlerine saldırmazlık”, “birbirlerinin içişlerine karışmama”, “eşitlik ve karşılıklı yarar” ve “barış içinde bir arada yaşama” ile ifade edilen beş ilke, uluslararası ilişkiler ve çok taraflı işbirliği için önemli bir çerçeve sundu.
Hibya Haber Ajansı
