ÇKP Merkez Komitesi Siyasi Büro Üyesi ve Dışişleri Bakanı Wang Yi dün Vientiane’de düzenlenen Doğu Asya İşbirliği Dışişleri Bakanları Toplantısı’nda Çin’in Güney Çin Denizi meselesine ilişkin tutumunu açıkladı.
Wang Yi, Çin’in Güney Çin Denizi’ndeki toprak egemenliği ile deniz hak ve çıkarlarının yeterli tarihi ve yasal temele sahip olduğunu söyledi. Çin’in, komşu ülkelerle dostluk ve bölgesel işbirliğini koruma açısından hareketle, ASEAN ülkeleriyle Güney Çin Denizi’nde Tarafların Davranış Kuralları Bildirisi’ni (DOC) imzaladığını, bildiriyi kapsamlı ve etkili bir şekilde uyguladığını ve aynı zamanda taraf ülkelerle anlaşmazlıkları doğrudan diyalog ve istişare yoluyla uygun şekilde kontrol altına almada ısrar ettiğini belirtti.
Wang Yi, Çin ve ASEAN ülkelerinin, Güney Çin Denizi Eylem Kuralları (COC) ile ilgili istişareleri ilerletmeyi, denizde somut işbirliğini aktif olarak yürütmeyi ve Güney Çin Denizi’nde barışı ve istikrarı ortaklaşa korumayı sürdürdüğünü ve bölge ülkelerinin Güney Çin Denizi sorununu uygun şekilde ele alacak güvene, zekâya ve yeteneğe sahip olduğunu ifade etti.
Wang Yi, belirli bir ülkenin sözde “Güney Çin Denizi tahkim davası”ndan tekrar bahsetmesine yanıt olarak, bu davanın yargı yetkisini aşan ve yasayı saptıran geçici bir tahkim mahkemesi tarafından ele alındığına dikkat çekti. Wang Yi, şöyle konuştu:
“Hukukun uygulanmasında ve gerçeklerin belirlenmesinde büyük kusurlar vardır, ki bu tamamen siyasi manipülasyondur. Mahkemenin sözde kararının kendisi, uluslararası hukuku, özellikle Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi’ni (UNCLOS) ciddi şekilde ihlal etmiştir ve tamamen yasadışı ve geçersizdir. Çin’in Güney Çin Denizi’ndeki toprak egemenliği ile deniz hakları ve çıkarları bu yasadışı karardan hiçbir koşulda etkilenmeyecektir.”
Ren’ai Resifi’nin Çin’in toprağı olduğunu vurgulayan Wang Yi, Filipinler’in askeri gemisini sahile yasadışı bir şekilde oturtarak, Ren’ai Resifi’nin durumu tek taraflı olarak değiştirdiğini ve hatta Ren’ai Resifi’ni kalıcı bir koruma karakoluna dönüştürmeye çalıştığını söyleyerek bu girişimin DOC’un 5. maddesiyle Çin’e karşı tekrarlanan taahhütleri ciddi şekilde ihlal ettiğini kaydetti.
Wang Yi, son zamanlarda insani bir bakış açısıyla Çin’in, Ren’ai Resifi’ndeki durumu kontrol altına almak için Filipin tarafıyla geçici düzenlemeler üzerine uzlaştığını ve Çin’in yerinde onaylaması ve tüm süreci denetim altında tutması şartıyla Filipin tarafının gemiye yaşam malzemeleri göndermesi konusunda uzlaşı sağlandığını aktararak, Filipin tarafının sözünü tutması, fazla uğraşmaktan vazgeçmesi ve sorunu daha karmaşık hale getirmeye son vermesi gerektiğini vurguladı.
Güney Çin Denizi’nin dünyanın en güvenli ve en özgür deniz yollarından biri olduğunu ve Güney Çin Denizi’nde seyrüsefer ve uçuş özgürlüğü ile ilgili bir sorun olmadığına işaret eden Wang Yi, dünyanın kaosa sürüklenmesini isteyen bölge dışındaki bazı ülkelerin, her yerde ortalığı karıştırdığını, hatta zıtlaşma ve çatışmayı kışkırtmak için orta menzilli füzeleri bölgeye taşımaya çalıştıklarını anlatarak, bunun Güney Çin Denizi’nin barışını baltalayan unsurların başında geldiğini belirtti.
Hibya Haber Ajansı
